Binnen een week van niets naar een concept

Binnen een week een product ontwerpen dat gemaakt is van kringloopmateriaal en reproduceerbaar moet zijn in de sociale werkplaats: een grote uitdaging, maar de derdejaars studenten van de opleiding Industrial Product Ontwerp (IPO) grepen hem met beide handen aan! Tijdens de International Week kwamen studenten vanuit de hele wereld naar Windesheim Zwolle. Om de uitdaging nog wat groter te maken, keken de studenten – het is tenslotte International Week – ook nog eens over de landsgrenzen heen. Ieder groepje analyseerde twee culturen die we beide in Zwolle tegenkomen en maakte een product dat in beide culturen gebruikt kon worden.

Open blik naar de culturen
Tijdens een Internationale week is het een toffe uitdaging om samen te werken met studenten die je niet kent en zo ook kennis te maken met nieuwe culturen. Deze culturen zijn voor verschillende groepjes inspiratie om zich verder in te verdiepen. Ieder op hun eigen manier gingen de groepjes aan de slag. Interviews met buurtgenoten, vrienden uit het buitenland, deskresearch: alles om zoveel mogelijk te weten te komen over de twee culturen. “Binnen onze groep zat een Franse en een Turkse student,” vertelt een student. “We hebben daarom gekeken naar wat centraal stond binnen beide culturen.” Het bleek dat samenzijn en koffie de grote gemeenschappelijke delers waren. “We hebben bewust voor twee culturen gekozen,” legt docent Marjan Poutsma, de opdracht uit. “We willen mensen met elkaar verbinden. Nieuwe perspectieven geven nieuwe inzichten, die de studenten weer mee konden nemen in hun ontwerp. ”

Tweedehands reststromen
De samenwerking tussen Windesheim en Stichting Kringloop Zwolle is tot stand gekomen binnen circulair ambachtsnetwerk WaardeRing, waar beide zijn aangesloten. “Vanuit WaardeRing werken we samen met verschillende scholen en andere partners. Hierin zoeken we naar manieren om spullen opnieuw te gebruiken,” zegt Eline Westervaarder. “In dit project met Windesheim leveren wij de materialen. IPO bekijkt de materialen en gaat ermee aan de slag. Vervolgens zorgen wij dat de ontwerpen in een sociale werkplaats ook daadwerkelijk in productie kunnen komen en kunnen worden verkocht.” Daarnaast moet er ook iets met de spullen gebeuren. “In totaal ontvangen we jaarlijks ongeveer twee miljoen kilo aan spullen,” vertelt Eline Westervaarder, marketingmanager bij Stichting Kringloop Zwolle en Noggus&Noggus. Een deel van deze spullen kan na schoonmaak direct worden geprijsd en de kringloopwinkels in. Maar er is een deel dat dusdanig kapot of beschadigd is dat het onverkoopbaar is: de reststromen. Alleen al aan textiel komt er 350.000 kilo binnen waarvan een deel niet meer geschikt is voor verkoop. Hier zit ook veel materiaal tussen dat hergebruikt kan worden. Om die reden worden projecten zoals deze gedaan. De studenten geven aan dat het logisch was dat ze nu met kringloopmateriaal werken: “Eigenlijk is het vreemd dat we steeds alles van nieuw materiaal willen maken, want we komen op een punt dat dat straks niet meer kan.”

Concepten
De onderzoeken naar de culturen en de materialen bij de kringloop worden samengevoegd tot een ontwerp. Iedere groep presenteert 1 of 2 conceptversies van producten. Marjan van Windesheim is enthousiast: “Ongeacht de cultuur: we zien vooral ontwerpen waar we vrolijk van worden.” Eline van de kringloop kan zich hier helemaal in vinden: “De ontwerpen zijn verrassend!” De studenten zelf blikken terug op een hectische, maar leuke week. “Normaal werk je met nieuw materiaal. Hier moet je kijken naar hoe de spullen al eerder gemaakt zijn en hoe je het aanpast tot iets waar jij wat mee kan,” vertelt een student. Onder de bedachte concepten waren er drie prijzen te verdelen. Het roulette-rad voor het kiezen van koffie gaat ervandoor met de winst! Gebaseerd op de Franse en Turkse koffiecultuur, kwam dit rad tot stand. Het idee is dat mensen een slinger aan het rad geven en waar de pijl op landt, dat wordt de gekozen koffie. Op die manier ontdek je steeds meer verschillende manieren om koffie te drinken. Het bord is gemaakt van gerecycled hout en vervolgens geschilderd. De jury zegt hierover: “Het is een originele manier om letterlijk meer van elkaars cultuur te proeven.” De beste ontwerpen maken kans daadwerkelijk in productie genomen in de sociale werkplaats. Zo kan er echt wat gedaan worden aan de reststromen.